vrijdag 20 december 2013

Elke dag KERST in Napels


Wie ooit een bezoek aan Napels heeft gebracht, is ongetwijfeld in het centro storico geweest. Het oude gedeelte waar ooit, in de tijd van de Romeinen en Grieken, het oude Neapolis lag. Een zeer levendige volkswijk, overal straten met wapperend wasgoed, kleine winkeltjes met duizend en een dingen te koop die met veel theater en misbaar aan de man gebracht worden. Een van de meest bekende straatjes hier is ongetwijfeld de Via San Gregorio Armeno, de straat van de kerststallen. Een smal straatje waar zij aan zij winkeltjes en werkplaatsen liggen die allen één ding gemeen hebben: ze verkopen en maken kerststallen!

 Het hele jaar rond wordt hier aan kerst gedaan: variërend van losse figuurtjes tot hele constructies, vindt je hier een uitbarsting van creativiteit en soms wanstaltigheid bijeen. Want hier beperkt men zich niet tot de geijkte stalopstelling met Jozef, Maria, kindje Jezus, herders, engelen, eventueel aangevuld met de drie koningen. Ook hedendaagse personages zoals de nog altijd in Napels geliefde Maradona, filmsterren en beroemde politici, zijn hier als kerstattribuut verkrijgbaar. Een beroemd politicus of artiest hoeft maar een bezoek aan de stad te hebben gebracht of hij verschijnt weldra als kerststal poppetje in de Via San Gregorio. Zo is dit jaar zanger Bruce Springsteen, die afgelopen zomer tijdens een concert uitriep een echte jongen van deze streek te zijn, een MUST in de stal. Maar ook Berlusconi, die tegenwoordig een Napolitaanse verloofde heeft, is favoriet hoewel de nieuwste koploper waarschijnlijk il Papa Francesco zal zijn.


Deze opvatting van de kerststal waarin ook plaats is voor actuele elementen, is onderdeel van een eeuwenoude kerststal traditie in Napels die al haast 1000 jaar oud is! Al in 1025 werd bijvoorbeeld melding gemaakt van een kerststal in de Santa Maria del Presepe. Een andere bron uit 1340 vermeld dat de toenmalige echtgenote van de Anjou vorst die het in Napels voor het zeggen had, een kerststal cadeau deed aan de Clarissen voor in hun nieuwe kloosterkerk.

Bestond een kerstgroep aanvankelijk alleen uit Jozef, Maria en kind. Langzamerhand breidde het gezelschap zich uit met een of meerdere engelen. Naar verluidt was het niemand minder dan de heilige Fransiscus die in de 13de eeuw voor het eerst het kerstverhaal in een heuse stal situeerde en het gebeuren zo invoelbaar maakte voor de gewone man. Zo evolueerde de kerststal steeds meer en werd de stal langzamerhand een stal op een berg, een landschap. Wat hierin opviel, was de vorm die de kerststal vaak had: sterk lijkend op een Griekse tempelruïne. Niet toevallig, want met het gebruik van deze heidens, Griekse tempelvorm, wilde men de overwinning van het Christelijke geloof op het heidense uitdrukken.

Een andere, technische ontwikkeling betrof de kerstfiguren. Hoewel deze in de oudste versies eigenlijk 'gewone', levensgrote beelden waren, meestal van hout en volledig beschilderd, werd het formaat steeds kleiner. Een regelrechte innovatie bracht de kunstenaar Michele Perrone in 1640, die alleen het hoofd en de ledematen nog van hout maakte, verbindingen en de romp werd een uitgevoerd met een kern van ijzerdraad omwonden met stof, zodat de poppen nu allerlei houdingen konden aannemen en zelfs konden zitten. Nog altijd was de stal voorbehouden aan kerkelijke instellingen en aan adelijke personen. Een hobby voor welgestelden waarvoor beeldhouwers, professionele meubelmakers,  schilders, kleermakers, smeden en elk denkbaar beroep werd ingeschakeld. 


Uiteindelijk was er eind 17de, begin 18de eeuw sprake van een ware beroepsgroep die zich in Napels louter bezighield met het vervaardigen van stallen. Van lieverlee werden er ook vaste regels geformuleerd: het poppenlijf van een herder mat 35 centimeter, handen en voeten waren van hout, de ogen van glas, hoofd en nek van terracotta. Het was in dezelfde periode dat de kerststal zich uitbreidde met personages en beroepen uit het dagelijkse leven en de stal een compleet dorpje werd.  Ook de Spaanse koning Karel van Bourbon was een fervent kerststal liefhebber en toen hij in 1759 de troon in Spanje besteeg, nam hij uit Napels een groep kerststal kunstenaars en handwerkslieden mee. Daarmee verspreidde de kerststal traditie zich in geheel Europa. 

Maar ondanks deze verspreiding zijn de mooiste kerststallen nog altijd in Napels te vinden. Enorme bouwwerken, zoals de beroemde stal van het Santa Chiara klooster, waar je een beeld krijgt van het alledaagse leven uit de 18de eeuw.  Ook de traditie van de kerststal thuis, is nog altijd springlevend, getuige de Via San Gregorio Armeno die het hele jaar actief is. 

Als Napels zou moeten kiezen tussen stal of kerstboom, dan moge de keuze duidelijk zijn. Want, zoals de uit Napels afkomstige filosoof en schrijver Luciano De Crescenzo het fraai verwoordde: er zijn twee soorten mensen, het boom- en het staltype, de alberisti en de presepisti. Het eerste type is het snelle type, van het uiterlijk vertoon, het schitterende resultaat. Het staltype is de slow variant, de levensgenieter die al het hele jaar plezier heeft in het bedenken hoe de stal gaat worden. In dat verlengde is de boom pas mooi als hij opgetuigd is, de stal is al mooi bij de geachte eraan.




De ETNA op de lijst van werelderfgoed monumenten geplaatst!


Sinds zomer 2013 prijkt ook de vulkaan de Etna op de UNESCO lijst van werelderfgoed monumenten. Omschreven als een zeer waardevol, en een van de meest intensief bestudeerde en gedocumenteerde vulkanen te wereld. Toegerust met een optimaal en goed beveiligde infrastructuur, is deze actieve vulkaan, voor iedereen toegankelijk.

Tot zo ver de officiële berichtgeving. Wat betekent de Etna nu eigenlijk in de praktijk?
Wie ooit op Sicilië is, of in het zuidelijke deel van de regio Calabrië, kent de Etna als een zichtbare constante aan de horizon. Een imposante aanwezigheid die van verre de horizon bepaalt en met slierten wolk uit de top, niets aan duidelijkheid te wensen overlaat: dit is geen gewone berg, dit is een vulkaan!

Voor de mensen die rond de Etna leven, in het Noord-Westen van Sicilië, is de Etna zowel een bron van dreiging als van voorspoed. Met meerdere oogsten per jaar is dit een uitermate vruchtbaar gebied. Een geweldige manier om deze streek te ontdekken is het volgen van de Strada del vino dell'Etna. Een route met prachtige vergezichten, de flanken van de Etna, geheel bedekt met in trappen aan gelegde wijngaarden die soms tot aan zee lopen. De zo kenmerkende zwarte grond die intens contrasteert met het sappige groen van de planten. Nog maar vrij recent hebben de wijnboeren in deze streek de unieke samenstelling van de grond, de vruchtbare aarde die de aanplant zo sterk maakt dat verdediging van de planten nauwelijks nodig is, vertaald in een aan de streek gebonden wijn die intussen is geregistreerd als de Etna Rosso DOC en de Etna Bianco DOC.


Maar natuurlijk zijn er ook andere manieren om de Etna van dichtbij te bewonderen. Zo worden er speciale tochten georganiseerd waarbij de echte fanatieke hikers in een volledige dag durende tocht, de top van de Etna bereiken tot aan de kraters waar de kolkende lava zichtbaar is. Maar ook prachtige natuurtochten waarbij je de unieke flora en fauna aan de hand van een expert bekijkt, gekruid met spannende tochten in ondergrondse lavagrotten en bezoek aan de hoge, altijd winderige, vlaktes van de Etna. Een enorm uitgestrekte, diep grijze vlakte, die associaties oproept met een maanlandschap.

Voor de wintersport liefhebbers op zoek naar iets speciaals heeft de Etna nog een bonus: zodra de winter zich van zijn koude kant laat zien en er sneeuw valt - de Etna is met 3.340 meter de hoogste vulkaan van Europa - kan je op de flanken skiën! De twee skistations die de Etna telt,zijn van half december tot half april geopend zijn voor skiërs, snowboarders en ski-alpinisme.

IL CLANDESTINO in de Marche - een glas Chardonnay om nooit te vergeten!


Het is al weer een aantal jaren geleden, dat we in Portonovo, al wandelend door het pijnbomenbos  aan de voet van Monte Conero in de Marche, een klein, onbeduidend papiertje op een boom geplakt zagen. "Il Clandestino' stond er nog net leesbaar en een pijl.
Nieuwsgierig naar dat clandestiene, liepen we in de aangegeven richting. Maar zoals meestal in Italië, bleef het bij dit ene pijltje en al gauw waren we weer gewoon doelloos aan het wandelen tot daar de zee was! Azuurblauw water dat om grote rotsen heen spatte, een robuuste wachttoren met een klein haventje. Nog verder begon het strand en daar waar het zich verbreedde stond ineens een verweerde strandtent: IL CLANDESTINO.

Uitnodigende tafeltjes buiten op het zand, binnen een typische houten strandtent met zand op de vloer en een prettige mix van surfers en zonneaanbidders met zachte lounge muziek op de achtergrond.  Il Clandestino bleek een heuse wijnbar annex restaurant te zijn, een creatie van de man die de sushi in Italië introduceerde - sterrenkok Moreno Cedroni. Vernoemd naar een zomerhit uit 2000 van
van zanger Manu Chao, el Clandestino, bleek dit een hippe strandtent te zijn die 's avonds veranderde in een plek waar je meer dan uitmuntend kan eten.

 Hoewel Il Clandestino oorspronkelijk een verbouwde vissershut was, is de houten keet in 2009 door een storm zodanig beschadigd dat er een nieuwe constructie voor in de plaats is gekomen.  Gebleven  is de ongedwongen sfeer en bovenal het heerlijke eten. Niet voor niets is de inspirator van dit alles, Moreno Cedroni, het enfant terrible van de Italiaanse kookwereld die innovatief en verrassend heet te zijn.  Met meerdere kookboeken op zijn naam waaronder 'Sushi o Susci', waarmee hij een lans brak voor verse, rauwe vis, staat Cedroni garant voor kwaliteit met een knipoog. Niet alleen in Il Clandestino, maar ook in het met twee sterren (michelin) en drie gamberi (gambero rosso) gelouterde Il Madonnina del Pescatore in Senigallia en het eigenzinnige Anikò, een vis -salumeria aan het centrale piazza van Senigallia. 


Maar voor de ultieme strandervaring is Il Clandestino toch veruit favoriet. Het glas Chardonnay dat ik daar dronk, met zicht op zee, de surfers die voorlangs schoten. Het goudgele zonnelicht dat alles en iedereen in een magische gloed zette, htet maakte deze plek en dat glas tot een onvergetelijke herinnering!
 Daarbij is er goed nieuws voor wie op zoek is naar iets héél speciaals - romantisch voor twee of als spetterende lokatie voor een eigen feestgezelschap: Il Clandestino is ook als geheel af te huren. Succes gegarandeerd! Wil je meer weten: 
mail naar: info@su-misura.nl